SSH key aanmaken en inloggen via SSH: complete handleiding

Wil je veilig en snel toegang tot je server of hostingomgeving? Dan is inloggen via SSH (Secure Shell) met een SSH key de beste manier. In deze uitgebreide blog van ruim 2000 woorden leer je alles over SSH, hoe je een SSH key aanmaakt, hoe je ermee inlogt én hoe je het gebruikt voor dagelijkse taken.

Wat is SSH?

SSH staat voor Secure Shell en is een protocol om op een veilige manier via de command line verbinding te maken met een server. Je kunt hiermee op afstand bestanden beheren, software installeren, backups maken en meer. Het alternatief, inloggen met een wachtwoord, is minder veilig en minder efficiënt.

Wat is een SSH key?

Een SSH key is een cryptografisch sleutelpaar bestaande uit:

• Private key: blijft lokaal op jouw computer (geheim)

• Public key: plaats je op de server

Als de server jouw public key herkent, en je hebt de juiste private key, wordt je automatisch ingelogd zonder wachtwoord.

Waarom SSH keys gebruiken?

• Veiliger dan wachtwoorden

• Sneller in gebruik

• Automatisch inloggen (handig voor scripts of Git)

• Makkelijk te beheren via SSH agents

SSH key aanmaken: stap voor stap

We gaan een keypair genereren op je eigen computer.

Voor Windows-gebruikers

Gebruik PuTTYgen of de ingebouwde OpenSSH in Windows 10/11.

Open een terminal (Powershell of Git Bash)

ssh-keygen -t rsa -b 4096 -C "[email protected]"

Kies waar je de sleutel opslaat
Druk op Enter om op de standaardlocatie (~/.ssh/id_rsa) op te slaan.

Voer optioneel een passphrase in
Dit is een extra beveiliging voor je key.

Je hebt nu:

• id_rsa = je private key

• id_rsa.pub = je public key

Voor macOS en Linux-gebruikers

Gebruik de ingebouwde terminal:

ssh-keygen -t ed25519 -C "[email protected]"

Je kunt ook RSA gebruiken, maar ED25519 is moderner en sneller.

SSH key uploaden naar je server

Er zijn meerdere manieren:

Methode 1: Met ssh-copy-id

ssh-copy-id [email protected]

Methode 2: Handmatig

• Log in met wachtwoord

• Ga naar de map ~/.ssh/ (maak deze aan indien nodig)

• Plak de inhoud van id_rsa.pub in een bestand genaamd authorized_keys

• Zet de rechten goed:

chmod 700 ~/.ssh
chmod 600 ~/.ssh/authorized_keys

Inloggen via SSH met je key

Zodra je public key op de server staat, kun je inloggen zonder wachtwoord:

ssh [email protected]

Of als je de key een andere naam gaf:

ssh -i ~/.ssh/mijnkey [email protected]

Tip: gebruik een SSH config-bestand

Je kunt standaardinstellingen vastleggen in ~/.ssh/config:

Host mijnserver
    HostName jouwdomein.nl
    User gebruikersnaam
    IdentityFile ~/.ssh/id_rsa

Nu hoef je alleen dit te typen:

ssh mijnserver

Veelgebruikte SSH-commando’s

• ls – lijst bestanden op

• cd – navigeer naar een map

• nano bestandsnaam – bewerk een bestand

• rm – verwijder bestand

• mkdir – maak nieuwe map aan

• rsync – voor snelle bestandsoverdracht

SFTP gebruiken met SSH

SFTP (Secure File Transfer Protocol) gebruikt je SSH key voor veilige bestandsoverdracht.

Voorbeeld:

sftp [email protected]
put bestand.txt

Of gebruik tools zoals:

• FileZilla (met SFTP en key-authenticatie)

• Cyberduck

SSH gebruiken voor Git

GitHub, GitLab en Bitbucket ondersteunen SSH keys voor veilige verbindingen.

Voeg je key toe aan GitHub:

• Ga naar GitHub > Settings > SSH and GPG keys

• Klik “New SSH key”

• Plak de inhoud van id_rsa.pub

Kloon een repo met SSH:

git clone [email protected]:jouwgebruikersnaam/jouwrepo.git

SSH keys beheren met een SSH agent

Gebruik ssh-agent om je key tijdelijk te laden in je sessie:

eval $(ssh-agent -s)
ssh-add ~/.ssh/id_rsa

Dan hoef je je passphrase maar één keer in te geven.

Veelgestelde vragen over SSH en SSH keys

1. Wat als ik mijn key kwijt ben?
Maak een nieuwe aan en upload je public key opnieuw naar de server.

2. Kan ik meerdere keys gebruiken?
Ja, via het config-bestand kun je verschillende keys instellen voor verschillende servers.

3. Wat als mijn server geen SSH toegang toestaat?
Neem contact op met je hostingprovider om toegang aan te vragen of tijdelijk in te schakelen.

4. Kan ik SSH gebruiken voor shared hosting?
Soms. Niet alle shared hosting aanbieders ondersteunen SSH.

Sanum helpt bij SSH-instellingen en serverbeheer

Wil je je website verhuizen, automatiseren of beter beveiligen via SSH? Wij helpen met:

• Instellen van SSH toegang

• Migreren via SSH & rsync

• Optimaliseren van je VPS of server

• Automatisering met Git en deployment via SSH

SSH gebruiken is veiliger en slimmer werken

Of je nu ontwikkelaar, beheerder of ambitieuze site-eigenaar bent – SSH en SSH keys maken je werk sneller, veiliger en professioneler. Volg de stappen in deze handleiding om je eigen sleutel te genereren, toegang in te stellen en optimaal gebruik te maken van je server.

Wil je persoonlijke hulp of advies over het inrichten van veilige toegang en hostingbeheer? Neem contact op met Sanum. Wij helpen je snel en duidelijk verder.